SUNSHINE

“Zoiets heb ik nog nooit gezien.”
Ik hoor het de laatste tijd steeds vaker dat mensen dat aan me zeggen na afloop van mijn voorstelling “De Sunshine Show”.

Vier jaar geleden begon ik te schrijven aan mijn, zoals ik het nu noem, karaoke-tragedie over de voormalige thaibokster Shanu, die later transformeert naar Sunshine. Hij heeft een kind in Nederland wat hij door omstandigheden nooit heeft kunnen zien, slechts een babyfoto heeft hij in zijn bezit, van toen het jongetje een dag oud was. In de voorstelling vertelt hij zijn levensverhaal door middel van brieven aan dit kind en door de karaoke-nummers die hij uitvoert. Shanu belandt nadat hij zich zodanig blesseert tijdens een wedstrijd, in de prostitutie. Wordt eerst ladyboy, later vrouw.

Ongeloofwaardig, kort door de bocht?
Misschien, als ik het zo in drie zinnen vertel. Maar iedereen die mijn voorstelling ziet, gaat volkomen mee in dit verhaal. Had ik ooit de angst voor een te vervanmijnbed-show, omdat het in Azië deels afspeelt, omdat het ook gaat over een cultuur die zo anders is dan onze Europese, die angst is ongegrond gebleken. Het publiek identificeert zich volkomen met dit personage en met zijn turbulente leven.

Dat deed onlangs ook Alice Anna Verheij, schrijfster en documentair kunstenaar. Zij maakte de transitie door van man naar vrouw. Bij mijn weten is zij de eerste in de zaal geweest die zoiets doormaakte en naar de voorstelling kwam. Een bloedspannend moment voor mij. Want mijn personage kiest niet zozeer zelf voor zijn verandering, het “gebeurt” hem.

Ergens in mijn hoofd restte tot dan toe de vraag: Beledig ik dan niemand, zie ik niets over het hoofd? Maar deze Alice kon mij meer dan gerust stellen. Ze vertelde dat ze bijna 80 procent uit haar eigen leven herkende. En dat alles klopte wat ik deed op het gebied van de verandering. Hoe ik mijn borsten afbind, hoe ik op de operatietafel lig, hoe ik voor het eerst ga zitten. En hoe sterk en waardig Shanu blijft door alle pijn en verdriet en twijfels heen. Ook vond zij het buitengewoon prettig dat dit een “gewone” voorstelling was en niet plaatsvond in een of ander genderfestival. Dat dit onderwerp werd aangeroerd op deze manier en dat het over meer gaat dan alleen travestie of transsexualiteit.

In de voorstelling vertel ik dat ik vrouw word en naarmate dat moment vordert transformeer ik in uiterlijk steeds meer en uiteindelijk helemaal naar man. Een omgedraaide verwarrende beweging. Waarom is dat? Het is omdat ik eigenlijk wil zeggen dat Shanu vooral en in de eerste plaats een mens is. En dit mens maakt dit mee.

Onlangs las ik het stuk in VK magazine over Maxim Februari (voorheen Marjolijn, stond eronder). De interviewster vroeg, ondanks de door Februari ingestelde etiquette regel daar niet naar te vragen, toch naar haar eventuele geslachtsverandering. Ik vond dat niet zo sjiek. En ook een beetje plat. Dat mensen dat dan toch maar altijd weer willen weten. Ook wel beledigend. Wat mij het meeste trof was dat Februari vertelde als kind een spreekbeurt te hebben gehouden over de spreekbeurt. De eigenzinnigheid en authenticiteit daarvan trof me.

Waarom al deze info op de voorpagina van mijn site?
Ik heb de Sunshine Show vanaf de bodem gemaakt. Normaal gesproken ben ik actrice die bij grote gezelschappen speelt. Het bedje is dan gespreid. Er is een publiciteitsafdeling, produktie, techniek. Ik hoef alleen maar te spelen. Dit keer is het anders. Niets gaat vanzelf. Er staat een interessante voorstelling. Die het publiek wat er zit meer dan raakt, ik kan niet anders zeggen. Maar er zitten er nog te weinig. Dit is een schaamteloze poging daar verandering in te brengen.

Ik geloof en durf dat nu na zo’n tiental voorstellingen ook te doen, ik geloof namelijk met hart en ziel in deze voorstelling. Ik heb een hart dat klopt voor theater. Theater is voor mij een vorm van zuurstof. En dat is niet overdreven, ondanks dat ik actrice ben en dat soort types wellicht geneigd zijn de boel een beetje aan te dikken.

De Sunshine Show is er. Er is een speellijst. Nu nog publiek. Ik ben geen produktiekantoor, ik heb geen sponsoring, ik ben iemand die een voorstelling heeft gemaakt. Weet u wat het kost om een week met een A0 poster op van die driehoeken te hangen? In elk geval teveel geld.

Blijkbaar, met alle aandacht voor Maxim Februari en met het laatst ingezonden stuk van Sabine van den Berg in de Volkskrant (zij is kind van een transgender en schreef een boek over dat onderwerp) is het tijd om dit in openbaarheid te bespreken. Mijn voorstelling is ook een bijdrage daartoe.
Wees welkom.